Hepimiz birer yıldız tozuyuz (Carl Sagan), fakat element yapımız ne yıldızlara, ne Dünya'ya ne de Atmosfere benziyor. Gezegenimizde yaşam karbon temelli ancak gezegenimizde de evrende de bu elemen oldukça nadir, bu nedenle başka gezegenlerde yaşam karbon temelli olmak zorunda değil, özellikle silisyum yine bir yaşam kaynağı olabilir. peki evrende hakim olan elementler hangileri?
Evrende büyük patlama sırasında %75 Hidrojen, %25 Helyum ve az miktarda Lityum varken, aradan geçen yaklaşık 13,8 milyar yılda diğer elementlerin miktarı yaklaşık %2 dolaylarına kadar artış gösterdi. Bugün için artık Hidrojen'in %74,5 ve Helyum'un oranı yaklaşık %23,8 kabul ediliyor. Diğer elementler olarak ise yaklaşık olarak Oksijen %1, Karbon %0,5, Neon %0,1, Demir %0,1, Azot %0,1, Silisyum %0,06 vs kabul ediliyor.
Yani Büyük Patlama ve sonrasındaki milyarlarca yılda gerçekleşen yıldız dönüşümleri ile süpernova patlamaları, Hidrojen ve Helyum'u diğer elementlere dönüştürdü, hatta bu değişim farkedemeyeceğimiz kadar küçük hızlarda da olsa devam ediyor.
Gezegenimiz de büyük patlama ve sonrasındaki yıldz patlamaları ile oluştu, hatta Güneş üçüncü nesil yıldız sayılabilir. Güneş'in kütlesinin % 78.5'i Hidrojen, % 19.7'si Helyum, % 0.86'sı Oksijen ve %1 diğer elementler oluşturuyor. Evrende bilinen element oranına yakın olsa da aynı değil. Dünyanın kabuğunda ise oran çok daha farklı, mesela Hidrojen oranı sadece %0,14. Dünya'da en çok bulunan element ise Oksijen yaklaşık %46, Silisyum %27, Alüminyum %8, Demir %5, Kalsiyum %4, Sodyum %3. Tabi bu oranlar Atmosferde çok daha farklı, Atmosferde Nitrojen yani Azot 78, Oksijen % 21, Argon % 1, Helyum % ,0005, Hidrojen % 0,00006 oranında. Yani evrenin temeli olan Hidrojen ve Helyum gezegenimizde %1 bile değil.
Vücudumuzun ise Oksijen oranı %65, Karbon %18,5, Hidrojen %9,5, Azot %3,2, Kalsiyum %1,5, Fosfor %1.0, Potasyum %0,4 ve geri kalan %1 kısmı ise Potasyum, Sülfür, Sodyum, Klor, Magnezyum ve eser miktarda Bor, Krom gibi 50 elementten oluşur.
Comments