Milletler ve Irklar

2-3 milyon yıllık İnsanlık (insan ve insansılar - homo) tarihinin, modern insan olarak kabul edilen ve bugün yaşayan tek insan türü olan homo saipense geçişimiz sadece 150-200 bin yıllık bir tarihi içeriyor (son dönemde Fas'ta bir mağarada bulunan kalıntılar 300 bin yıl öncesine de götürebilir), yani daha yaklaşık 150 bin yıl önce Afrika'dan Dünya'ya yayılan homo sapiens bugün 7 kıtada da hayatını sürdüren bir türe dönüşürken fiziksel özellikler, genetik kökenler açısından farklılaşmamıştı.

İnsanların Afrika’dan çıkışları ve çeşitli coğrafi bölgelere yayılmaları, farklı çevresel koşullara adapte olmalarını sağladı. Bu adaptasyonlar zamanla genetik çeşitlilik yaratarak, fiziksel farklılıkların ortaya çıkmasına yani homo sapienslerin de evrimleşmesine neden oldu.

Modern genetik araştırmalar, insan türü içinde biyolojik olarak birbirinden ayrılan "ırk"lar olmadığı görüşünü kabul etse de yani coğrafi kökenlerine bağlı olarak insanlar arasında ortaya çıkan genetik farklar oldukça küçük kabul edilse de antik çağlardan itibaren insanlar, coğrafi ve kültürel farklılıklarla gruplandırılmıştır.

Modern anlamda ırk kavramı ise özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda, biyolojik ve sosyal bilimlerde şekillenmiş ve yine özellikle cilt rengine dayanarak farklılıklar vurgulanmıştır.

Bu anlamda sosyal ve kültürel bağ, ortak değerler, ortak kimlik, dilsel ve tarihsel birlik kavramları ırk ile ilgili kavramlar olarak kabul edilmemektedir, zira bu kavramlar "Millet" kavramının karşılığı olup insanların sosyal kimliklerini ve toplumsal organizasyonlarını tanımlamak için kullanılmaktadır.

Yani tanım olarak millet, genellikle ortak bir tarih, kültür, dil, din ve değerler etrafında birleşen bir insan topluluğunu ifade eder. Millet, genellikle siyasi bir yapı veya ulus olarak kabul edilir ve toplumsal, kültürel ve tarihi bağlarla tanımlanır. Türk milleti, Fransız milleti, Japon milleti gibi kavramlar belirli bir coğrafi bölge, dil ve kültüre sahip toplulukları ifade eder.

Irk ise yukarıda da dediğimiz gibi biyolojik ve genetik farklılıklar temelinde tanımlanan bir kategoridir. Irk, genellikle fiziksel özellikler (cilt rengi, saç yapısı, yüz şekli vb.) ve genetik özelliklerle ilişkilendirilir, ayrıca belirtmek gerekir ki genetik araştırmalar, insanların genetik yapısının oldukça karmaşık olduğunu insanlar anne ve babasından aldığı genlerle doğarken bile, bu genlerin birleşimiyle ortaya çıkan yeni genetik özellikler büyük ölçüde çeşitlilik gösterebilir.

“Türk ırkı, Alman Irkı, Japon Irkı” gibi ifadeler genetik olarak geçerli kabul edilmemekle birlikte, genetik ve antropolojik açıdan daha doğru ve kapsayıcı terimler kullanmak daha uygundur. Hatta genetik çeşitlilik ve insan popülasyonlarının karmaşıklığı göz önüne alındığında, ırk kavramının yerine kültürel ve sosyal kimlikleri vurgulamak daha doğru ve kapsayıcı bir yaklaşımdır.