1935 yılında Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından ortaya atılmıştır.
Schrödinger'e göre, özel düzenekte hazırlanan bir kutu içindeki kedi hem canlı hem de ölüdür. Kutu açılana kadar kedinin hangi durumda olduğu belli değildir diye özetleyebiliriz.
Daha detaylı anlatmak gerekirse, paradoksun temeli, kuantum fiziğinin temel ilkelerinden biri olan süperpozisyon kavramına dayanmaktadır. Süperpozisyon, bir parçacığın aynı anda birden fazla durumda bulunabilmesi anlamına gelir. Örneğin, bir elektron aynı anda hem dalga hem de parçacık olabilir, oysa süperpozisyon, dünyamızın deneyimlerine aykırıdır, çünkü günlük yaşamda her şeyin belirli ve tanımlanabilir bir durumu vardır.
Kuantum sisteminin durumunu tanımlayan dalga fonksiyonu, bir ölçüm yapıldığında belirli bir sonuca 'çöker'. Yani ölçüm yapılmadan önce, sistem birçok olası durumun süperpozisyonundayken, ölçüm yapıldığında tek bir sonuca indirgenir.
Schrödinger, süperpozisyon kavramının günlük dünyada nasıl uygulanabileceğini göstermek için bir düşünce deneyi tasarladı.
Bu düşünce deneyinde, bir kedi, radyoaktif bir atom, bir Geiger sayacı ve bir zehir şişesi ile kapalı bir kutuya yerleştirilir. Radyoaktif atomun, bir saat içinde ışıma yapma/çökme ihtimali 50/50'dir. Eğer ışıma yaparsa/çökerse, Geiger sayacı tetiklenir ve zehir şişesini kırar, bu da kedinin ölümüne yol açar. Eğer atom çökmezse, kedi yaşar.
Schrödinger'e ve Kuantum mekaniğine göre, kutunun kapağı kapalı olduğu sürece, atomun çöküp çökmediği bilinemez, o halde atom hem çökmüş hem de çökmemiş durumdadır. Atomun durumu bilinemediğine ve süperpozisyon durumunda olduğuna göre kedi de süperpozisyon durumundadır. Yani, kedi hem canlı hem de ölüdür. Kutu açılana kadar kedinin hangi durumda olduğu belli değildir.
Bu paradoks, kuantum fiziğinin gerçekçiliği hakkında önemli sorular ortaya atmaktadır. Eğer kedi gerçekten hem canlı hem de ölüyse, bu durum günlük deneyimlerimizle çelişir. Çünkü biz, bir nesnenin aynı anda hem canlı hem de ölü olabileceğini hayal edemeyiz.
Schrödinger'in Kedisi Paradoksu, kuantum fiziğinin en önemli ve en tartışılan paradokslarından biridir. Bu paradoks, kuantum fiziğinin temel ilkelerini ve gerçekliğini anlamamızı zorlaştırdığı gibi sadece fizikçiler değil, filozoflar arasında da tartışılmaktadır.
Comments