Astronot, Kozmonot, Taykonot, Spasolog ve bizdeki önerisiyle Gökmen. Aslında hepsi uzay insanı, uzaya giden insan alnamına gelen terimlerdir. Zira terimin ilk bölümü yıldız anlamına gelen astro, evren anlamına gelen kozmos, uzay anlamına gelen tàikong gibi bölümü içerirken, ikinci bölümü Yunanca “denizci” anlamına gelen “nautes” kelimesinden türetilmiştir.
Astronot: Genellikle Avrupa ve ABD tarafından kullanılır. NASA, ESA, CSA veya JAXA tarafından eğitilmiş ve sertifikalandırılmış, yıldızlararası uzay yolcusu anlamına da gelen terimdir.
Kozmonot: Daha çok Rusya ve Rusya’ya bağlı yakın ülkelerde kullanılır. Genel anlamda uzay insanı anlamındadır.
Taykonot: Bu terim Malezyalı çinli tarafından 1998’de ortaya atılmış ve batı medyasında hızla yayılmış ve yine batıda çinli uzay insanlarına verilen isimdir. Çin hükümetinin resmi yazışmalarda kullandığı terim isae Hángtian Yuán'dir.
Spasolog: Fransızlar kendi uzay araştırmalarına katılan ve uzaya çıkan/çıkacak insanları için kullanır.
Haziran 2023 itibarıyla 656 kişi uzay yüksekliğine ulaşmış kabul ediliyor ancak 24 kişi alçak Dünya yörüngesinin ötesine geçti ve Ay'ın etrafında döndü, yörüngede döndü ya da Ay'da yürüdü.
Vatandaşları Dünya yörüngesine seyahat eden 45 ülkeden 26'sı tek, 4 ülke ise 2 uzay yolcusu uçurdu.
Vatandaşı ilk kez uzaya uçan ülkeler sıralaması ise aşağıdaki gibidir ancak burada ülkelerin bir çoğu vatandaşlarını ABD veya SSCB/Rusya misyonları ile gönderdiği bilinmektedir.
Kronolojik Sıralama
Sovyetler Birliği 1961 |
ABD 1961 |
Almanya 1978 |
Polonya 1978 |
Çekoslovakya 1978 |
Bulgaristan 1979 |
Macaristan 1980 |
Küba 1980 |
Romanya 1981 |
Moğolistan 1981 |
Fransa 1982 |
Kanada 1984 |
Avustralya 1984 |
Hindistan 1984 |
Hollanda 1985 |
Meksika 1985 |
Suudi Arabistan 1985 |
Suriye 1987 |
Afganistan 1988 |
Rusya 1990 |
Japonya 1990 |
Avusturya 1991 |
Birleşik Krallık 1991 |
İtalya 1992 |
Belçika 1992 |
İsviçre 1992 |
Ukrayna 1997 |
İspanya 1998 |
Slovakya 1999 |
Güney Afrika 2002 |
Çin 2003 |
İsrail 2003 |
Brezilya 2006 |
İsveç 2006 |
Malezya 2007 |
Güney Kore 2008 |
Danimarka 2015 |
Kazakistan 2015 |
BAE 2019 |
Portekiz 2022 |
Mısır 2022 |
Pakistan 2023 |
Antigua and Barbuda 2023 |
Türkiye 2024 |
Alfabetik Sıralama
ABD 1961 |
Afganistan 1988 |
Almanya 1978 |
Antigua and Barbuda 2023 |
Avustralya 1984 |
Avusturya 1991 |
BAE 2019 |
Belçika 1992 |
Birleşik Krallık 1991 |
Brezilya 2006 |
Bulgaristan 1979 |
Çekoslovakya 1978 |
Çin 2003 |
Danimarka 2015 |
Fransa 1982 |
Güney Afrika 2002 |
Güney Kore 2008 |
Hindistan 1984 |
Hollanda 1985 |
İspanya 1998 |
İsrail 2003 |
İsveç 2006 |
İsviçre 1992 |
İtalya 1992 |
Japonya 1990 |
Kanada 1984 |
Kazakistan 2015 |
Küba 1980 |
Macaristan 1980 |
Malezya 2007 |
Meksika 1985 |
Mısır 2022 |
Moğolistan 1981 |
Pakistan 2023 |
Polonya 1978 |
Portekiz 2022 |
Romanya 1981 |
Rusya 1990 |
Slovakya 1999 |
Sovyetler Birliği 1961 |
Suriye 1987 |
Suudi Arabistan 1985 |
Türkiye 2024 |
Ukrayna 1997 |
Comments